6 Şubat zelzelelerinin yıktığı binaların enkazları büyük oranda kaldırıldı. Bölgeye yönelik uzun vadeli takviye projeleri yürüten sivil toplum kuruluşları ise asıl enkazın ruhlarda olduğunun farkında. Alandaki çalışmalar fiziki iyileştirmeler kadar ruhsal yaraların da sarılmasını hedefliyor. Türkiye Bayan Girişimcileri Derneği (KAGİDER) zelzelenin birinci gününden bu yana alanda olan sivil toplum kuruluşlarından biri. Birleşmiş Milletler ile birinci günden bu yana çalışmalar yürüttüklerini söyleyen KAGİDER Lideri Emine Erdem’in tespiti, birçok sivil toplum kuruluşuna rehberlik edebilir: “Deprem bölgesinden göçü engellemek gerektiğini söylüyorlar. Güzelleşme için bu kural lakin biz gördük ki bölgeden göçü önlemenin yolu bayanı güçlendirmekten geçiyor. Zira bayan güzelleştiğinde, güçlendiğinde çarpan tesiri çok yüksek oluyor.”
YERİNDE İSTİHDAM KIYMETLİ ADIM
Emine Fazilet ve KAGİDER idaresinin sarsıntı sonrası güzelleştirme projelerinde öncelikli gündem elbette bayanlar. Fazilet, bölgedeki bayan girişimcilerin iş hayatına tekrar dönmeleri için muhtaçlıkları tespit ettiklerini ve tahlil projeleri üzerinde çalıştıklarını belirtiyor. Bu çalışmalar sırasında aslında bölgedeki tüm çalışanlar için kıymetli açıklar olduğu gerçeği de karşılarına çıkmış: İnançlı çalışılabilecek, tüm teknolojik imkânların bulunduğu bir yer gerekiyor.
İşte KAGİDER’in zelzele bölgesinde başlattığı YER ismindeki proje de bu tespitten doğmuş. Habitat Derneği, Endeavor Türkiye ve HAN Spaces iştirakinde başlatılan proje için birinci etapta dört vilayet belirlediklerini söylüyor Fazilet. Bunlar; Hatay, Adıyaman, Malatya ve Kahramanmaraş.
Erdem’in verdiği bilgiye nazaran yalnızca bayanlar ya da girişimcilere değil çalışmak isteyen tüm depremzedelere açık olacak Yer, iki yıl boyunca fiyatsız ofis hizmetleri verecek. Birinci proje için Hatay Belediyesi ile bir protokol imzalanmış. Hatay Expo alanında 1700 metrekarelik bir kısım HAN Spaces ile çoklu kullanıma açık bir ofise dönüştürülüyor. Haziranda hizmete açılacak yeni Mekan’da tüm gereksinimlerin karşılanacağını söylüyor Fazilet. Hatay’ın akabinde sırasıyla Malatya, Adıyaman ve Kahramanmaraş’taki Mekan’lar açılacak. Fazilet, “Kahramanmaraş’ta kurulacak Mekan’ın yanında eğitim ve etüt merkezi de yapılıyor” diyor.
KADIN ÇİFTÇİLER PROJESİNE HAZIRLIK
Emine Fazilet ve grubunun sarsıntıyla ilgili mottosu, “unutma, unutturma”. Bunun için Hatay Samandağ’da hazırlanan ‘akıllı kasaba’ projesinin içinde bayan ve çocuklara eğitim verecek bir merkez için de protokol imzalanmış. 30 yaşın altındaki bayanlar için de TurkishWin ve PERYÖN işbirliğinde meslek koçluğu programı yürütülecek.
Erdem, bölgenin tarımdaki yetkinliğinin de projelerde dikkate alındığını anlatıyor: “Bölge tarımda çok kıymetli bir yere sahip. Biz de Migros ile yürüttüğümüz ‘Tarımda Bayanın Güçlenmesi’ programını zelzelenin akabinde Hatay’a yönlendirdik. Birinci adım bölgedeki bayan çiftçilerin durumunu tahlil etmek olacak. Bunun için bir toplantı yapılacak. 25 bayan çiftçi davet edildi. Bu toplantının raporunu Ipsos hazırlayacak. Gerisinden da bu rapor rehberliğinde bayan çiftçiler için projeye başlanılacak.”
TÜM PARTİLERDEN BEKLENTİMİZ EŞİTLİK
14 Mayıs seçimlerinde bayan adayların çok az olması da KAGİDER’in reaksiyon gösterdiği hususlardan biri. Fazilet, “Sorduğumuzda ‘Kadınlar istemiyor’ diyorlar. Halbuki siyasette çalışan bayanlar aktif olmak için çalışıyor” diyor. Seçimi kim kazanırsa kazansın, tüm siyasi partilerden taleplerini de lisana getiriyor Fazilet: “Toplumsal cinsiyet eşitliğinde kazanılmış hakların verilmesi gerekiyor. Eşitliğin kreşlerden başlayarak anlatılmasını istiyoruz. İstanbul mukavelesi geri gelmeli. İş kültüründe eşitlikçi siyasetler artırılmalı. Bayan ya da erkek diye ayrım yapılmadan ulaşılabilir şartlarda bebek bakım imkânları sunulmuş.”
KAMU İHALELERİNDE BAYAN GÜÇLENMELİ
KAGİDER’in çalışmalarını anlatan Lider Emine Erdem’in ajandasındaki bahislerden biri de kamu ihalelerinde bayan işverenlerin hissesinin artırılmasıydı. Erdem’in verdiği bilgilere nazaran bu, küresel bir sorun. Zira küresel kamu alımlarında bayan işveren şirketlerinin hissesi yalnızca yüzde 1. Fazilet, “Türkiye’de bu türlü bir data bile yok. Neden? Biz bu eşitsizliği ortaya koyan ve güzelleştirilmesini sağlayacak bir yasa tasarısı hazırladık. Son bir buçuk yıldır bununla uğraşıyoruz. 2015’te W20 kuruldu. Biz de Türkiye’yi temsil eden delegeleriz. Her ülkenin önceliği kamu ihalelerinde bayan girişimcilerin hissesini artırmak. Türkiye dahil yedi ülke bayanların hissesini artırmak için amaç belirlemiş. Amerika’da hisse yüzde 5. Lakin bizim gönlümüzden geçen hayatın her alanında olduğu üzere eşitlik” diyor.