Şeref Görkey ve Hakkı Yeten üzere efsaneler, bir nesli nasıl Beşiktaş taraftarı yapmışsa 1980’lerin başında kurulup on yıl içinde büyük muvaffakiyetler kazanan takım da bir öbür jenerasyonu Beşiktaşlı yaptı. 1960’ların ve 1970’lerin büyük futbolcuları da iki nesli birbirine bağladı. Vedat Okyar, Ulu Sarıalioğlu, Yusuf Tunaoğlu ve daha pek çok oyuncu, Metin-Ali-Feyyazlı yıllar denen takımın öncülüydü. Bugün Çarşı dediğimiz ve kökleri çok eskiye dayanan taraftarları, yöneticileri, liderleri, liderler içinde Süleyman Seba’yı ve elbette İnönü Stadyumu’nu da unutmamak lazım.
Siyah-beyaza gönül veren ve her şeyden önce bir taraftar olan Ahmet Özdemiroğlu, kaleme aldığı ‘Beşiktaş Efsanesi’nde bu büyük tarihi hatırlatıyor bize.
‘ŞEREF’İNLE OYNA, HAKKI’NLA KAZAN’
Özdemiroğlu, kuruluştan günümüze Beşiktaş’ın başarılarına, başarısızlıklarına, keyifli ve hüzünlü günlerine, oyuncularına, yöneticilerine, taraftarlarına dek uzanan ve Türkiye futbol tarihine dair bir kıssa anlatıyor. Beşiktaş’ın hikayesini…
Özdemiroğlu, Beşiktaşlı olmanın ne manaya geldiğini açıklarken bahsi geçen kıssanın özünü ortaya koyuyor: “Beşiktaş, Türkiye’nin en çok şampiyonluk kazanan, en fazla taraftara sahip, medyada en çok destekçisi olan kulübü değildir. Avrupa kupalarında birkaç muhakkak maç dışında büyük muvaffakiyetleri yoktur ve hiçbir vakit istikrarlı bir zafer abidesi olmamıştır. Beşiktaş’ı tutmak büsbütün muvaffakiyete, galibiyet ve şampiyonluklara odaklanmış taraftar profili için pek uygun değildir aslında. Neden Beşiktaşlı olunur pekala? Bir taraftardan çok daha fazlası olmaktır Beşiktaşlı olmak. Bir kez, adaletli ve dürüst iseniz, çalışkan, yavuz, azimli ve inançlı iseniz, asla vazgeçmeden çaba ediyorsanız, rakiplerinize hürmet duyuyorsanız, centilmenseniz, hak ederek kazananı destekliyorsanız, tevazuyu asla elden bırakmıyor ve kibirden uzak duruyorsanız, beşerler ortasında ırk, lisan, din, renk, mevki, cinsiyet ayrımı gözetmiyorsanız, emeğin ve alınterinin kıymetini biliyorsanız, toplumsal problemlere hassassanız, haksızın karşısında, mazlumun yanındaysanız Beşiktaşlısınız demektir.”
Beşiktaş Efsanesi, Ahmet Özdemiroğlu, 280 syf., İthaki Yayınları, 2024. “Şeref’inle oyna, Hakkı’nla kazan” mottosuyla çaba eden bir ekibin, onun taraftarlarının, oyuncularının ve yöneticilerinin yazdığı bir tarihin ve kıssanın dönüm noktalarını aktarıyor Özdemiroğlu. Bu, birebir vakitte tribünden, babadan, dayıdan, mahalleden Beşiktaşlı olanların, Beşiktaş’la var olanların ve yaşayanların kıssası. Sadece futbol değil, diğer pek çok spor branşına gönül veren beşerlerle kurulan Beşiktaş Jimnastik Kulübü’nün; nam-ı öteki “Arabacılar”ın ve “halkın takımı”nın hikayesi: “Paşazadeler, Dolmabahçe Sarayı’ndan egzersizlerin yapıldığı Serencebey’e sarayın otomobilleriyle gidiyorlardı. Halk, otomobillerle seyahat eden bu gençlere kendi ortalarında ‘sarayın arabalıları’ demeye başladı. Vakit içinde ‘Arabalılar’ tabiri ‘Arabacılar’ olarak kullanılır hâle geldi. Uzun yıllar içinde bu sözcük bir hakaret, bir aşağılama tabiri üzere kullanıldıysa da saray eşrafında kurulmuş olmasına karşın halkın sahiplendiği Beşiktaşlılar tarafından hiç önemsenmedi; aksine Otomobilcilerin tamamı Beşiktaşlı oldu.”
Savaşlarda ölen oyunculardan sonra yine birkaç kere kurulan takımlarıyla futbol kadrosu, Özdemiroğlu’nun çalışmasının ana eksenini oluşturuyor. İstanbul Ligi’nden Türkiye Ligi’ne uzanan ve bugünlere gelen, sırf sayılara indirgenemeyecek Beşiktaşlı olmanın ve Beşiktaş için uğraş etmenin faziletini yansıtan, vefadan fedaya varan bir serüven bu.
‘BEŞİKTAŞ TARAFTARININ EN BARİZ ÖZELLİĞİ MÜTEVAZILIK’
19 Ocak 1941’de oynanan Süleymaniyespor maçında tribünlerden birinci defa yükselen “Kara Kartallar” tezahüratıyla Beşiktaş’ın bir sembolle anılmaya başladığını da 23 Kasım 1947’de İnönü Stadyumu’ndaki birinci maçta birinci golü atan Süleyman Seba’yı da hatırlatıyor Özdemiroğlu.
Oynanan maçlar, olaylar, goller, mağlubiyetler, galibiyetler, kazanılan ve kaybedilen kupalar ile Beşiktaş tarihinden anekdotlar sunuyor Özdemiroğlu. Bol kupalı yıllar de kayıp yıllar da bunlara dahil.
Özdemiroğlu adeta bir maç anlatımı havasında yazdığı kitapta, Beşiktaş’ın hem ligde hem de Avrupa kupalarındaki dönüm noktası müsabakalarını ve kulüp tarihi için değerli olan anları hatırlatıyor bir sefer daha.
Özdemiroğlu’nun anlattığı tarih, o tarihin içindeki olaylar ve isimler de Beşiktaşlılığın ne olduğunu ortaya koyuyor. ‘Beşiktaş Efsanesi’nin özünde işte bu Beşiktaşlılık yatıyor: “Beşiktaş taraftarının en bariz özelliği olan mütevazılık ise halkın grubu olmaktan, yani halkın içinden gelmesinden kaynaklanır. Bir öteki temel prensip ise dürüstlüktür. Beşiktaşlı için muvaffakiyete giden her yol mübah değildir; asıl olan bileğinin hakkı ile kazanmaktır. Beşiktaşlı, başarısız olduğu vakit rakiplerini karalayıp mazeretler bularak kendi eksiklerini örtbas etmeye çalışmaz, başarısızlığı büyük bir vakarla kabul ettiği üzere başarılı olduğu vakit da rakiplerini küçümsemez.”