Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Birleşmiş Milletler (BM) 79’uncu Genel Heyeti’ne katılmak üzere gittiği New York’ta, ABD’de faaliyet gösteren kimi niyet kuruluşu temsilcileriyle Türkevi’nde düzenlenen yuvarlak masa toplantısında bir ortaya geldi.
DHA’nın aktardığına nazaran, Erdoğan, global meydan okumalar, bunlarla gayrette yaşanan zorluk ve belirsizlikler, bölgesel çatışmalar ve insani krizlerin herkesin malumu olduğunu lisana getirerek, “Neredeyse her gün yeni bir krize, yeni bir çatışmaya gözlerimizi açıyoruz. Bu tablo karşısında çok taraflılığın güçlendirilmesi gerektiğine inanıyoruz. Artık ne 1945’in ne Soğuk Savaş’ın ne de tek kutuplu nizamın şartlarında yaşıyoruz” dedi.
‘BM FONKSİYONSUZ HALE GELİYOR, KİMSE ADIM ATMIYOR’
Birleşmiş Milletler başta olmak üzere global sistemin daha adil ve temsil kabiliyeti yüksek hale getirilmesi gerektiğini vurgulayan Erdoğan, “Her krizde şu acı gerçeğe şahit oluyoruz. Bir tarafta insanlığın ortak vicdanını, ortak aklını yansıtan Birleşmiş Milletler Genel Kurulu ve aldığı kararlar var. Öbür tarafta alınan her kararı Güvenlik Kurulu’nda veto gücüne sahip 5 adet ayrıcalıklı ülke var. Yıllardır çözümsüzlüğe mahkum edilen her problemde 5 ülkenin keyfi, çıkarı, öncelikleri, Genel Kurul’daki yüzlerce ülkenin iradesini yok sayıyor. ‘Dünya beşten büyüktür’ derken tam olarak işte bu çarpık yapıya dikkat çekiyorum. Birleşmiş Milletlerin ıslahata muhtaçlığı olduğunu herkes kabul ediyor lakin bunu hayata geçirecek adımlar atılmıyor. Giderek fonksiyonsuz hale gelen Birleşmiş Milletler sisteminin yükünü ise çoklukla çatışma bölgelerindeki siviller, açlıkla boğuşan mazlumlar, yani sistemin çalışmasına en fazla muhtaçlığı olan beşerler çekiyor. Biz bu ıslahat davetini her yerde, her fırsatta lisana getirmeyi sürdüreceğiz. Bu mevzu, yarın ‘Geleceğin Zirvesi’ programında yapacağım konuşmanın özünü teşkil edecek” halinde konuştu.
‘GAZZE’DEKİ SU KAYNAKLARININ YÜZDE 70’İ, SIHHAT MERKEZLERİNİN YÜZDE 95’İ ZİYAN GÖRDÜ’
İsrail’in taarruzlarında hayatını kaybeden 41 bini aşkın Gazzeli sivilin üçte ikisinin bayan ve çocuklardan oluştuğuna dikkat çeken Erdoğan, “Gazze’de tam manasıyla bir insani felaket yaşanmaktadır. 1.9 milyon insan yerlerinden edilmiş durumda. Gazze’deki su kaynaklarının yüzde 70’i, fırınların yüzde 75’i tahrip oldu. Sıhhat merkezlerinin yüzde 95’i kısmen yahut büsbütün ziyan gördü. 150 bin konut büsbütün, 200 bin konut kısmen yıkıldı, 80 bin konut oturulamaz hale geldi. Pak su kaynaklarına ulaşmak neredeyse mümkün değil. Hepatit, çocuk felci ve dizanteri üzere hastalıklar ürkütücü boyutlara vardı” diye konuştu.
İnsanların acil muhtaçlık duyduğu yardımların yalnızca 4’te birinin girişine müsaade verildiğini belirten Erdoğan, Gazze halkının yalnızca bombalarla değil, açlıkla, ilaçsızlıkla, susuzlukla da katledilmeye çalışıldığını anlattı.
Kalıcı ateşkesin sağlanması ve insani yardımların manisiz akışının temininin öncelikleri olduğunu söz eden Erdoğan, “Netanyahu hükümeti savaşı bölgeye yaymak için her yolu denemektedir. Buna fırsat verilmemesi gerektiğini her fırsatta söylüyoruz. Memleketler arası toplumun İsrail üzerindeki baskıları ağırlaştırması şarttır” dedi.
‘İSTANBUL’DAKİ MÜZAKERELER, TÜRKİYE’NİN MUVAFFAKİYETİNİ KANITLAMIŞTIR’
Rusya-Ukrayna Savaşı’nın herkesin gözleri önünde büyük bir insani trajediye dönüştüğünü lisana getiren Erdoğan, “Savaşın başından itibaren adil bir barışın tesisi için çaba gösterdik, gösteriyoruz. İstanbul’daki müzakereler, Türkiye’nin sergilediği faal rolün muvaffakiyetini kanıtlamıştır. Fakat bu gayretlerin emeline ulaşması belirli lobiler tarafından istenmedi. Biz her halükarda savaşın daha fazla yıkıma yol açmadan sona ermesi için elimizden geleni yapıyoruz ve yapacağız” diye konuştu.
Azerbaycan’la ve Ermenistan’la birlikte Güney Kafkasya’da kalıcı barış ve istikrar ismine değerli bir fırsat yakaladıklarını belirten Erdoğan, Balkanlar’da yürüttükleri yapan diplomasi ve Ortadoğu’da barış, istikrara yönelik teşebbüsler sayesinde bölgesel rollerini pekiştirdiklerini söyledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Komşularımız Suriye ve Irak’ın toprak bütünlüğünü desteklerken bu iki ülkenin topraklarından ülkemizi gaye alan her çeşit tehdide karşı kararlılıkla gayret ediyoruz. PKK, PYD, YPG, DEAŞ, FETÖ üzere terör örgütlerine karşı verdiğimiz çaba yalnızca Türkiye’nin değil bölgenin de güvenliği içindir” değerlendirmesinde bulundu.
‘TÜRKİYE, NATO’NUN EN GÜÇLÜ MÜTTEFİKLERİNDEN BİRİDİR’
“Türkiye-Amerika bağlarında son periyotta yaşanan olumlu havadan memnuniyet duyuyoruz” diyen Erdoğan, ikili münasebetlerin kapsamlı formda ele alındığı stratejik düzeneğin son toplantısının mart ayında Washington’da düzenlendiğini anımsattı.
Erdoğan, bu toplantıda terörle uğraştan, savunma sanayine, güçten iklim ve etraf hususlarına kadar yeni istişare düzeneklerinin tesis edildiğini kaydetti.
Erdoğan, “Geçtiğimiz yıl ticaret hacmimiz 30 milyar doları geçse de biz bu sayısı 100 milyar dolar düzeyine çıkarabileceğimiz kanaatindeyiz. Ulusal güvenliğimizi ilgilendiren birtakım bahislerde Amerikan idaresiyle görüş ayrılıklarımız hala devam ediyor. Amerikalı dostlarımızla her vesileyle PKK, PYD, YPG ve FETÖ’ye verilen takviyenin sonlandırılmasına dair beklentilerimizi paylaşıyoruz. NATO müttefikimiz Amerika’nın Türkiye’ye yönelik uyguladığı önlemler ve savunma sanayi kısıtlamaları inanç hissini aksi formda etkiliyor. CAATSA yaptırımlarının ve F-35 programından çıkarılmamızın müttefiklik ruhuna ters olduğu da çok açıktır” dedi.
Kongrede beklemekte olan savunma sanayi ihraç lisans müracaatlarının bir an evvel sonuçlandırılmasının isabetli olacağını lisana getiren Erdoğan, “5 Kasım’da düzenlenecek olan Amerika başkanlık ve kongre seçimlerini tüm dünya üzere biz de yakından takip ediyoruz. Seçimler sonucunda lider kim olursa olsun Amerika’ya bakışımız ve ilgilerimizdeki üst seviyeli diyaloğumuz değişmeyecektir. Türkiye, NATO’nun en güçlü müttefiklerinden biridir. Birebir vakitte Avrupa Birliği’ne tam üyelik perspektifi olan bir ülkeyiz. Batı dünyasıyla işbirliğimizi geliştirirken, doğuya ihmal nazarıyla bakmıyoruz. Batı dünyasıyla işbirliğimizi geliştirirken doğuyu ihmal etmiyoruz. Gerek Şangay İşbirliği Teşkilatı, gerek BRICS, gerekse ASEAN’la diyalog yerinizi güçlendirmekte kararlıyız. Bu hususta son devirde kritik adımlar attık. Çok farklı bir iklim yakaladık. Ülkemizin çıkarlarını merkeze alan Türkiye eksenli bir anlayışla farklı bölgesel teşkilatlarla işbirliğimizi daha da ilerleteceğiz” ifadelerini kullandı.
(DEMİRÖREN HABER AJANSI)