Çağrı aygıtları ve telsiz patlatma taarruzları ile başlayan, akabinde idare takımını amaç alan, son olarak Genel Sekreter Hasan Nasrallah’ı öldüren İsrail ataklarına karşı harekete geçmeyen İran, Hizbullah’ta büyük hayal kırıklığı yaratırken reaksiyonlar de giderek yükseliyor. Arap medyasında “İran’ın Nasrallah’ı sattığı” sesleri yükselirken, taarruzlar sonrası örgüt içi çatışmaların derinleştirdiği, bu durumun örgütü zayıf düşürüp bölünmeye sürükleyebileceği ileri sürülüyor. Suriye rejimi ise İsrail’in kapsamlı saldırısı ihtimaline karşı denetimi altındaki bölgelerde faaliyet gösteren “Asker toplama bürolarını” kapatmak için harekete geçti. Hizbullah, İsrail’in kara harekâtına karşı Suriye’deki güçlerinin bir kısmını Lübnan’a çekti.
İsrail’in Gazze harekâtı sonrası Hizbullah’a yönelik kapsamlı hava harekâtı başlatması ve kara harekâtı için gün sayması bölgede tansiyonu yükseltirken örgütün önder takımının tamamına yakınını ortadan kaldırılmasına karşın İran’ın harekete geçmede isteksiz olması “İran, Hizbullah’ı sattı” tezini gündeme getirdi. Dubai kaynaklı Al Arabiya haber sitesinin Axios haber sitesini kaynak göstererek yayınladığı haberinde, Hizbullah İran’dan, İsrail’e saldırmak için harekete geçmesini istedi. İran’ın bu talebi kabul etmemesi sonrası Nasrallah’a yönelik taarruz yapıldığı öne sürülen haberde, İranlı yetkililerin Hizbullah’taki mevkidaşlarına, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan‘ın Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’na katılmak üzere New York’ta olması nedeniyle İsrail’e akın düzenlemek için vaktin uygun olmadığı istikametinde bilgi verdiği belirtildi.
Kınamadan ileriye gidilmedi
Haberde Nasrallah’ın mevti sonrası dini önder Ali Hamaney‘den ülkenin Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’a kadar İran’dan yapılan açıklamaların kınamadan öteye gitmediği tabir edildi. 3 Ocak 2020’de Kudüs Gücü Kumandanı Kasım Süleymani‘nin Irak’ta, Hamas lideri İsmail Haniye’nin 31 Temmuz’da Tahran’da öldürülmelerine de İran idaresinin güçlü bir karşılık vermediği vurgulanan haberde, Nasrallah’ın ömrünü yitirdiği atağa da karşılık verilme ihtimali olmadığı kaydedildi.
İran’a “Sattın” ithamı
Nasrallah’ın İsrail akınında öldürülmesi İran, Irak, Suriye’nin de ortalarında yer aldığı birçok Arap ülkesinde farklı savları gündeme getirdi. Ortalarında Şii din adamları da dahil birçok İslami etrafın toplumsal medya paylaşımında, Nasrallah’ın İran tarafından İsrail ve ABD’ye satıldığını ve vefatına yer hazırlandığı ileri sürüldü.
Örgüt içi çatışmalar derinleşiyor
Londra merkezli El Ereb gazetesi ise haberinde, Hizbullah’ın iç sorunlarına ve lokal müttefikleriyle yaşadığı tansiyonlara dikkat çekerek, İsrail taarruzlarının yol açtığı kayıplar ve örgüt içindeki çatışmaların Hizbullah’ı zayıflatabileceği ve bölünmeye sürükleyebileceği vurgulandı. Hizbullah içindeki savaş stratejisi konusunda görüş ayrılıkları yaşandığı aktarılan haberde, bilhassa İran’ın dayanağında yaşanan gecikmeler ve hücumlara gereğince güçlü karşılık verilmemesinin de örgüt içerisinde tartışma konusu olduğu belirtildi.
Hizbullah, Suriye ve başka ülkelerdeki askeri gücünü Lübnan’a çekiyor
İsrail’in hava hücumlarında tesirli olması ve karadan bir harekât başlatması ihtimaline karşı Hizbullah, Lübnan’daki cephesini güçlendirmek için eğitimli silahlı güçlerini Suriye ve öteki ülkelerden çekmeye başladı. Birçok Arap ülkesinde faaliyet gösteren silahlı güçlerin bir kısmının Lübnan’a taşındığı ileri sürüldü.
Suriye’den şu ana kadar Lübnan’a dönen Hizbullah milisi sayısının 700’ü aştığı, İsrail’in dönüş sırasında mümkün taarruzlarından korunmak için 10’arlı kümeler halinde minibüs ve sivil nakliye kamyonları ile taşındıkları bildirildi. Bölgedeki kaynaklar, Lübnan’a dönen Hizbullah savaşçılarının çoğunluğunun, milis safları içindeki seçkin güçler ve direkt çatışmalarda öncü güç olarak misyon alan “Radwan Birimi”nden olduklarını belirtiyor. Lübnan’a çekilen Hizbullah savaşçıları ortasında, Irak ve Yemen’de misyon alan önder takımları ve güdümlü füzeleri kullanma konusunda uzman olan takımların bulunduğu aktarılıyor. Suriyeli kaynaklara nazaran, Suriye’den Lübnan’a geçen Hizbullah’ın boşalttığı bölgelere ise Iraklı Şii militanlar konuşlandırılmaya başlandı.
Suriye, İsrail’in restini gördü
İsrail’in vakit zaman hava ataklarına maruz kalan Suriye rejiminin, muhtemel kara savaşında Hizbullah’a takviye veremeyeceğini, örgüt idaresine münasebetleri ile birlikte aktardığı öne sürüldü. Bir güvenlik kaynağının aktardığı bilgiye yer veren Suriye TV, Beşar Esad rejiminin, stratejik iştirake karşın İsrail’le mümkün savaşa katılmayı yahut Hizbullah’ı desteklemeyi reddettiğini, Hizbullah’ın rastgele bir Suriyeliyi İsrail’e karşı kendi saflarında savaşması için görevlendirmesine ise müsaade vermediğini ileri sürdü.
Hizbullah’ın asker toplama ofisleri kapatıldı
Suriye rejiminin, Hizbullah’ın Şam kırsalındaki Seyyida Zeyneb‘in türbesi yakınında kısa mühlet evvel açtığı asker toplama ofisi ile öbür bölgelerdeki asker toplama ofislerini ise kapattığı aktarıldı. Kapatmaya münasebet olarak Hizbullah idaresine verilen bilgide, “Suriye’nin güneyde yeni bir cephe açmasına müsaade verecek durumda olmadığı, bilhassa de İsrail ile rastgele bir çatışmanın direkt Suriye hududu olan Golan bölgesine uzanan bir tansiyona yol açacağı korkusu” tabirleri yer aldı.
Bir tarafta ulusal yas bir tarafta kutlama
Hizbullah lideri Hasan Nasrallah’ın İsrail’in hava akınında öldürülmesi, Ortadoğu ülkelerinde şaşkınlık, telaş, büyük moral çöküntüsü yaratırken, kimi yerlerde de sevinç şovları ile karşılandı. Nasrallah’ın vefatının Hizbullah tarafından resmi olarak açıklanması sonrası Irak ve Suriye idareleri, üç günlük yas ilan etti. İki ülkede Şiiler, karalar giyerek matem tutarken, Şii nüfusu olmayan birtakım bölgelerde sevinç şovları yaptı. Sevinç şovları yapan rejime muhalif Sünni kümeler, Nasrallah ve Hizbullah’ı, Esad rejiminin ömrünü uzatmak, halk ayaklanmasını bastırmak ve katliamlar yapmakla suçladı.
Deve kurban ettiler
İdlib ve Azez’in de içinde yer aldığı Kuzey ve Batı Suriye’de sokaklara çıkan binlerce kişi, kutlama maksadıyla havaya silahlar sıktı, davul zurna eşliğinde halaylar çekti ve halka lokma dağıtıldı. Dera kentinde ise mahallî Sünni kümeler, Nasrallah’ın mevtini kutlamak için deve kesti.
“14 yıl sonra adalet geldi”
Nasrallah’ın vefatını kutlayan Sünni kümelerin toplumsal medya paylaşımlarından kimilerinde şu tabirlere yer verildi:
-“Bugün tüm Suriye halkı adalet hissiyle dolu bir biçimde kutlama yapıyor. Terörist Hasan Nasrallah, Esad rejimini destekleyen ve binlerce Suriyeliyi öldüren birinci şahıslardan biriydi. Bugün, 14 yıl sonra adalet geldi. Ve artık yüksek sesle ilan ediyorum ki, konutumu yıkan ve halkımı yerinden eden, cehennemde rahat uyu Hasan Nasrallah.
-Son derece memnunum ve bu günün geleceğinden büsbütün eminim. Uzun vakittir sabırlıydık ve artık kutlama vakti. Çok acı çektik ve artık sevinmeliyiz. Suriyelilere Hasan Nasrallah’ın hatalarını sorun; onu güzel tanıyoruz.“