Türk ve Arap asıllı seçmenler neden Trump dedi?

Amerika’da 5 Kasım seçim günü New York’un karşı kıyısında yer alan New Jersey eyaletinin Paterson kasabasındaydık. Biz vardığımızda tüm ülkede olduğu üzere burada da oy verme süreci devam etmekteydi. 

Paterson her istikametiyle sıradan bir Amerikan kasabası fakat bir özelliği Türk ve Arap asıllı Amerikan vatandaşlarının ağır yaşadığı bir yer olması. Örneğin Belediye Başkanı André Sayegh Suriye ve Lübnan asıllı bir göçmen.  

New Jersey klâsik olarak Demokratlara oy veriyor. Bu seçimde de bu kural değişmese de 2020’de Biden’ın yüzde 16 farkla aldığı bu eyaleti Harris bu sefer yalnızca yüzde 5 farkla kazanabildi. Lakin Türkiye’den ve öbür ülkelerden yıllar evvel Amerika’ya göçen, birçok mavi yakalı, kimileri da küçük işletme sahibi seçmenlerden konuştuklarımız, Biden idaresine ve onun devamı olarak gördükleri Kamala Harris’e epey tepkililerdi. Bu reaksiyon Kamala Harris için başkanlık seçimine mal olmuş olabilir.

Paterson’da Donald Trump’a oy verenler tabiri caizse Trump’a “bayılmadıklarını” ve “Teksas ve Kentucky’deki çılgın Trump taraftarlarına benzemediklerini” söylüyorlar. Fakat Trump yandaşlarının muhafazakarlığını paylaşıyorlar. Trump’ın geçmişteki Müslüman yasağı da dahil olmak üzere ırkçı görüşlerinin farkında olmakla birlikte iş bitiricilik açısından iki adaydan daha güçlü olanın Trump olduğuna inanıyorlar. 

Sonuçta Türkiye açısından iki adayın ortasında bir farkı olmadığını düşünüyorlar. Hal bu türlü olunca da olaya büsbütün iç siyaset formunda bakıp şu an bu yaşadıkları ülkede kendi çıkarlarını ve önceliklerini en âlâ kimin koruduğuna bakarak karar veriyorlar. Bu biçimde düşününce de Trump’a oy vermeye meyilliler.     

İki adayın taraftarlarının öncelikleri de birbiriyle taban tabana zıt. 

Harris seçmenleri bayanların kürtaj ve üreme hakkı ile demokrasinin korunmasını önemsiyor. Fakat Trump taraftarlarının önceliği olan iktisat ve yasadışı göçmenler mevzuları daha fazla ses getirmişe benziyor.    

Trump’a oy verenler büyük zorluklarla kazandıkları paralardan verdikleri vergilerin Amerika’da kendilerine hizmet olarak geri dönmesini, Biden idaresinin yaptığı üzere Ukrayna yahut İsrail’e yardım olarak gönderilmemesini istiyorlar. 

Ekonomi Harris’in en zayıf noktası 

Paterson’da bir marketin et reyonunda çalışan iki çocuk babası Fas göçmeni Rıdvan oyunu Trump’a verdiğini söylüyor. Fas’tan Amerika’ya 12 yıl evvel gelmiş. İktisadın durumunu hiç düzgün görmüyor ve bunun faturasını da Biden idaresine kesmiş. Biden ve Harris için “Ekonomiyi bitirdiler” diyor. 

Market çalışanı Faslı göçmen Rıdvan da Trump’a oy verenlerden

Daha evvelki seçimde de Trump’a oy veren Rıdvan yasadışı göçmenler konusunda da büyük rahatsızlık duyuyor. “Kim bilir kaç tane kaçak göçmenin girmesine müsaade verdiler. Tabi ki ortalarında uygunlar de var ancak hatalılar da ülkeye girdi” diyor. Ona nazaran artan kiraların da işsizliğin artmasının da nedeni düşük maaşlara makûs şartlarda çalışmaya ve yaşamaya razı olan göçmenler ve kendisi gibilerinin fırsatlarını elinden alıyorlar. 

Rıdvan LGBTQ konusunda da Harris ve Demokratlar’la aykırı görüşte. “Okullarda LGBT konuşması yapmak istiyorlar, ders kitaplarına koymak istiyorlar. Çocuklarımın buna maruz kalmasını istemiyorum” diyor.  

Başkanlığının birinci devrinde Trump’ın Müslümanlara seyahat yasağı getirmek istediği hatırlatıldığında Rıdvan oradaki mahzurun Müslümanların koordineli ve güçlü biçimde örgütlenip güçlü bir karşı duruş sergileyememesi olduğunu ileri sürüyor.    

Markette alışveriş yapan bir öteki Müslüman asıllı seçmen ise bağımsız adaya oy verdiğini söylüyor. Nedeni sorulduğunda “Trump da Harris de Filistin’i öldürecek. O yüzden üçüncü adayı seçtim” formunda açıklıyor tercihini. 

Pazar alışverişine çıkan ve ismini vermek istemeyen doğma büyüme Amerikalı Filistinli bir bayan seçmen de kazanamayacağını ve oyları böleceğini bilmesine rağmen Yeşil Parti adayı Jill Stein’a oy vereceğini zira onun Filistinlilerin sesini en güçlü biçimde duyuracağına inandığını söylüyor.     

Paterson, Türk ve Arap asıllı seçmenlerin yoğunlukta olduğu bir kasaba

Sokakta karşılaşıp ayaküstü sohbet ettiğimiz ve yıllardan beri Amerika’da yaşayan iki İsrailli iş adamı da elektronik materyal işi yapıyor ve sıkı birer Trump destekçisi. Bu seçimde de oylarını Trump’a vermişler. “Ana neden iktisat. Geçen kere seçildiğinde bize çok yaradı. Faizleri düşürdü, beşerler kredi çekip mesken alabildi. Ne kadar çılgın olursa olsun nasıl iş yapılacağını ve ülke yönetileceğini biliyor. Sağlam duruşu olan bir adam. Dünya önderlerine baş tutuyor. Siyasetçiler üzere kitabına uygun konuşmak ve davranmak zorunda değil. Kamala Harris bu iş için uygun biri değil.” 

İstanbul Food Pazar’da karşılaştığımız Kudret Öksüz ise oyunu oturduğu Newark’ta ve “daha insancıl ve ölçülü yaklaşımı ve birinci bayan aday olduğu için” Kamala Harris için kullanmış. Lakin o da iktisadın gidişatından şad değil.        

Türkler neden Trump diyor?

Paterson’daki Park Pide Türklerin yemek yiyip sohbet ettikleri bir yer. Gözünüzü kapasanız Amerika’da olduğunuzu unutabilirsiniz. Dükkandaki herkes Türk ve ekranda açık duran TRT Spor kanalında Şampiyonlar Ligi maçını seyrediyor. 

2016’da Trump, 2020’de ise Biden’a oy veren Gürol Arıcı bu sefer tekrar Trump’a oy vermiş. 25 yıl evvel öğrenci olarak Amerika’ya gelen ve bugün New York merkezli bir inşaat şirketi sahibi olan Rize kökenli Arıcı, kendisi ve Türk olan öğretmen eşinin Trump’a verdiği oyu üç nedenle açıklıyor: “Ekonomi, denetimsiz göçmenler, LGBT”  

Arıcı Amerika’da ekonomik durağanlık olduğunu düşünüyor ve iktisadın her 10 yılda bir tabana vurduğunu düşünüyor. Ona nazaran iki adayın da Türkiye’ye katkısı yok. “Kim lider olursa olsun Amerika’nın kendi menfaatleri için 10 yıllık, 20 yıllık, 100 yıllık planı var ve biz bunun ismine ‘emperyalizm’ diyoruz” formunda açıklıyor. 

LGBT konusunda ise onlara hürmet duyduğunu ancak okulda yahut günlük hayatta dayatılmasına karşı olduğunu söylüyor.    

Arıcı, huduttan denetimsiz biçimde “kafasına nazaran kıssa uydurarak” giren yasadışı göçmenlerin hiçbir ülkeye yarar sağlamayacağını düşünüyor. Bu göçmenlere sağlanan federal yardımlar da ülkede tenkit konusu. 

Ancak Arıcı, 2020 yılındaki seçimlerde huduttan geçen çocukların ailelerinden farklı düşürülüp kafeslerde tutulduğu imajları üzerine reaksiyon olarak Trump’ın rakibi Biden’a oy vermiş. 

Lokantaya gelen bir başka seçmen Aktan Yaycı’nın yakasında “Ben Oy Verdim” çıkartmasını görünce ona da kime ve neden oy verdiğini soruyoruz. Van kökenli Yaycı ve eşi de Trump’a oy vermiş. “Kamala Harris eski bir savcı ve iktisattan anladığını düşünmüyorum. Trump bir iş adamı ve ekonomik kimi vaatleri vardı. O vaatleri yerine getireceğine inanıyorum.” diyor.

Yaycı fevri çıkışlarından ötürü beğenmediği Trump’a da hiç tanımadığı Biden’a da oy vermek istemediği için geçen seçimde oy kullanmamış. Lakin artık Trump diyor.   Rusya’da 10 yıldan fazla kalmış olan Yaycı Ukrayna’dan çıkma konusunda da Trump’la hemfikir. 

Konuyu İsrail-Filistin sıkıntısına getirdiğimizde Arıcı, dünya gerçeklerini kabul etmemiz gerektiğini Trump ya da Biden’ın İsrail’le ortak siyasetlerde birleştiklerini söylüyor. 

Paterson üzere kasabalarda gördüğümüz Filistin bayrakları ve protestolar için ise “Burada bayrak sallayan Filistinliler sonra lüks otomobillerine binip hoş lokantalarda yemeklerini yiyecekler. Orada ise çocuklar ölüyor. Hakikaten samimiyseniz gidip ülkenizi koruyacaksınız. Bayrak sallamakla olmaz.” diyor.     

Sohbete sonradan katılan ancak Trump’ı da Harris’i de beğenmeyen ve oy atmayı düşünmeyen Osman Taymis isimli Türk ise Trump’ın muvaffakiyetini “ülkesine ve kendisine olan özgüveni” ile açıklıyor.   

Sonuçta beşerler bir şeylerin uygun gitmediğini görüyor ve 2016’da olduğu üzere değişim istiyorlar. Cinsiyet ayrımcılığı, yabancı düşmanlığı ve ırkçılık kokan telaffuzlarına karşın Donald Trump 2020’deki mağlubiyetinden sonra yine ve yesyeni bir seçmen koalisyonu yaratmayı başarmış durumda: Hem gençlerden hem çalışan beyazlardan hem siyah erkeklerden hem de Latino erkeklerden oy alabiliyor.

Gecenin ilerleyen saatlerinde ekrandan seçim sonuçlarını takip ederken panelistlerden Cumhuriyetçi bir stratejistin yaptığı şu yorum tahminen de gecenin en flaş yorumu geliyor: “Latino ve siyah erkekler Trump’ta erkekliklerini buldular. Onun ekonomik fırsat ve refah vaadi de ailelerini geçindirme konusunda dayanağa muhtaçlığı olan erkeklere hitap ediyor.”  

 

---

Oval Ofis: Dünyanın en ünlü ofisinin bilinmeyenleri, en büyük siyasi seks skandalı…