Bir vakitler besin etiketlerini okumamız gerekmiyordu zira yiyeceklerin etiketi diye bir şey yoktu. Paketlerin altındaki tek şey yalnızca gerçek bir yiyecekti… Vakit geçtikçe besin ve tüketim malları büyük büyük annelerimizin bildiğinden çok daha karmaşık bir hal aldı. Uygun bir besine ulaşmak eskisinden daha sıkıntı oldu.
Satın alacağımız eserlerin sıhhatimize ziyanlı olmayacağını anlayabileceğimiz en değerli birinci gösterge eserlerin ambalajında yer alıyor. Market raflarında gördüğümüz eserlerin bizim bakışımıza sunuluna kadar geçirdiği belirli kademeler var. Ambalaj basamağı da en kıymetli kademelerden biridir. FİTPAK Ambalaj olarak esere uygun ambalaj tahlilleri sunarken sağlıklı bir tüketimin birinci adımı olan ambalaj üzerindeki bilgileri yasal standartlara uygun olarak düzenliyoruz.
Gıda Ambalajlarında Bulunması Mecburî Bilgiler
Sağlıklı, emniyetli besin tüketmenin birinci adımı eserleri satın alırken ambalajlar üzerindeki bilgilere dikkat etmektir. Ambalaj üzerinde bulunması gereken bilgiler nelerdir öğrenerek şuurlu ve sağlıklı besin tüketimi yapabiliriz. Sağlıklı bir hayat için doğal ve taze besinleri tüketmek gerekiyor.
Türk besin kodeksi etiketleme yönetmeliğinde besinlerin ambalajında bulunması gereken bilgiler açıklanmıştır. İlgili yönetmeliğe nazaran besin ambalajlarında bulunması zarurî sağlıklı bir besin tüketimi için dikkat edilmesi gereken bilgiler;
Ürünün adı
Ürünün içindekiler
Ürünün net miktarı
Üretimi yapan firmanın ismi ve net adresi
Üretim yeri
Seri numarası ya da parti numarası
Üretimin müsaade tarihi
İthalat denetim evrakı tarihi
Ürünün ilişkin olduğu ülke
Son kullanma tarihi
Ürüne özel ikaz varsa bilgisi
Muhafaza ve kullanım bilgileri olarak belirlenmiştir.
Ambalaj Üzerindeki Bilgiler Neden Kıymetlidir ?
Ürünlerin ambalaj üzerindeki bilgilerin tüketici sıhhati açısından yanlışsız ve kanunlara uygun formda düzenlenmesi inançlı besine ulaşmak için gereklidir. Ambalaj üzerinde bulunması gereken bilgiler eserlerin fizikî, kimyasal özelliklerini ve besin pahalarını öğrenmek açısından hayli kıymetlidir. Üretici ve tüketici ortasında yasal mecburilik gereği ambalaj üzerinde tüketici sıhhatine tesir edebilecek tüm bilgiler yer almalıdır.
Ambalaj sağlıklı ve inançlı besine ulaşmanın anahtarı olarak algılanmalı ve etiket okumak konusunda şuurlu davranılmalıdır. FİTPAK Ambalaj olarak tüketici ve üretici ortasındaki güvenilirliği sağlayacak ambalaj uygulamaları sunuyoruz. Esere uygun ambalaj konsepti ile üretim yapan FİTPAK Ambalaj firmamız Avrupa standartlarında, tüketici odaklı, yüksek teknoloji özelliklere sahip ambalaj uygulamaları ile sağlıklı ve inançlı eserlerin tüketiciye ulaşmasını sağlıyor.
Pek çok eserin etiketinde onun üretim sürecine ve kullanılan eserlerin içeriğine dair bilinmeyen ipuçları bulunur. Lakin bir tüketici olarak size yabancı gelen bu tabirleri okuyamamanız çok olağan. Elbette besin mühendisi yahut kimya mühendisi kadar ayrıntılı bir bilgiden bahsetmiyoruz . Fakat temelde birkaç teknik bilgiyle, sizi daha şuurlu ve sağlıklı bir tüketici yapacağımıza eminiz. Hazırsanız besin eserlerinin etiketlerini nasıl okuyacağınızı paylaşıyoruz!
1- Ambalajın ön yüzündeki argümanlara inanmayın, direkt art tarafındaki bilgileri okuyun.
Pazarlama stratejisi olarak besin ambalajlarının önünde tezli telaffuzlar olabilir. Az yağlı, hafif, şekersiz, düşük kalorili… Bunlarla ilgili gerçek bilgileri, ambalajın ardındaki küçücük bilgiler ortasında bulabilirsiniz. Gerçek yağ oranı, kalori bilgisi, içerisinde kullanılan yağ çeşitleri… Örnek vermek gerekirse, şekersiz olarak satılan bir besin eserin içerisinde çok yüksek yağ ve karbonhidrat olduğunu görebilirsiniz. Bu sebeple hepsini ayrıntılı olarak incelemeden emin olmamanız gerekir.
2- ‘Trans Yağ İçermez’ söylemi kâfi değil!
Bir eserin trans yağ içermemesi değerlidir elbette ancak en az trans yağ kadar tehlikeli öteki şeyler de var. Hurma yağı da trans yağ kadar tehlikelidir ve tıpkı translar kadar arterleri tıkayan bir yağdır. Bunun yanında aspartam, yüksek früktoz mısır şurubu, MSG (Monosodyum Glutamat), Sunset Yellow (E110), Tartrazin (E102), Karmoisine (E122), Panceau (E124), Quinoline (E104), Allura Red (E129), Sodyum Benzaat (E211), Sodyum Sülfit (E250), Sodyum Nitrat/ Sodyum Nitrit, Bütilat Hidroksi Anizol (BHA) ve e Bütilat Hidroksi Toluen (BHT), Sülfür Dioksit, Potasyum Bromat üzere katkı hususları de sıhhatiniz için hayli ziyanlıdır.
3- UHT, Zenginleştirilmiş, Azaltılmış, Pastorize, Glutensiz, Aspartamsız üzere ibareleri tanıyın!
UHT, İngilizce’de Ultra Hight Temperature demektir. Yani Ultra Yüksek Isı manasına gelir ve süte kısa müddette yüksek ısı vererek içerisinde yer alan ziyanlı mikroorganizmaların yok edilmesini sağlar. UHT sütler kapağı açılmadan 4 ay oda sıcaklığında saklanabilir. Ama kapağı açıldıktan sonra çok süratlice tüketilmelidir.
“Azaltılmıştır” ibaresi; olağan eserlere nazaran daha az güç, şeker, yağ yahut kolesterol içeren eserler için kullanılır.
“Zenginleştirilmiş” ibaresi; TC Sıhhat Bakanlığı Ana Çocuk Sıhhati ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğünün “İyot Yetersizliği Hastalıklarının Önlenmesi ve Tuzun İyotlanması Programı” kapsamında, 1998 yılında hayata geçirilen “Sofra ve Besin Sanayii Tuz Tebliği” doğrultusunda sofra tuzlarına iyot ek edilerek zenginleştirilmiştir. Bunun yanı sıra C vitamini ekli meyve suları, B vitamini ekli kahvaltılık gevrekler, D vitamini ve protein destekli sütler örnek olarak gösterilebilir.
Glutensiz ibaresi; buğday, çavdar, arpa, yulaf üzere tahılların hiçbirini barındırmadığı manasına gelir.
Aspartam içermez ibaresi; düşük kalorili yapay bir tatlandırıcı olan aspartamın kullanılmadığını belirtir. Bu tatlandırıcı düşük kalorili olsa da bedende yakıldığında fenilalanin oluşturur. Bu da bedende doğal olarak üretilmeyen bir aminoasittir. Fenilketonüri hastalarının aspartam kullanmaması gerekir.
4- İçindekiler listesinde birinci üç sıraya dikkat edin!
Gıda eserinin içerisinde en çok yer alan gereçler, baştan sona gidecek halde yazılır. Yani birinci sıralarda yer alan eserler, içerisinde en çok bulunan gereçlerdir ve bu sebeple çok da önemlidir! Bu eserlerin gerçek besin eserleri olmasına ihtimam gösterin.
5- Organik eser satın alırken hangi logolara dikkat edilmelidir?
Türkiye’de 2 çeşit organik tarım sertifikası vardır. Birincisi müteşebbis, ikincisi de eser sertifikasıdır. Organik Tarım Müteşebbis Sertifikası, yetkilendirilmiş kuruluş müteşebbis ile kontrat imzaladıktan sonra yapılan birinci denetime müteakip uygun görülmesi halinde yetkilendirilmiş kuruluş tarafından verilen sertifikadır. Verilen bu sertifika müteşebbisin ürettiği eserin organik olduğunu belgelememekte olup müteşebbisin organik tarım faaliyeti yaptığını göstermektedir. Eser sertifikası ise bütün denetim formüllerinin uygulanması sonucu organik eserin ve organik girdinin mevzuata uygun olduğunu gösteren dokümandır.
Bu bilgiler doğrultusunda, bakanlık tarafından onaylı bir eser satın aldığınızdan emin olmak için aşağıda yer alan logoların eser ambalajında yer aldığından emin olmalısınız.