Kahramanmaraş Pazarcık’ta 6 Şubat’ta 04.17’de 7.7, birebir gün Elbistan’da ise saat 13.24’te 7.6 büyüklüğünde sarsıntı meydana geldi. 11 ili etkileyen bu sarsıntılar, büyük yıkımlara neden oldu ve 40 bini aşkın insan beton yığınlarının altında kalarak hayatını kaybetti.
Depremlerin akabinde gündeme gelen hususlardan bir tanesi de kolonlar oldu. Sarsıntı bölgesinde yıkılan kimi binaların kolonlarının kesildiği tezi ortaya atıldı. Kolonların kıymetinin vurgulandığı şu günlerde tesisatçıların binaların taşıyıcı sistemine verdiği ziyanlar da konuşulmaya başlandı.
Bu argümana yönelik açıklamalarda bulunan TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Merkez İdare Konseyi Üyesi İnşaat Mühendisi Gülsun Parlar, “Kolon kesmek gerçekten bir mühendis olarak yapılabileceğini hiç düşünemediğim bir şey. Yani bir kolonu keserek bütün taşıyıcı sistemin istikrarını bozma ihtimalini ortaya çıkartıyorsunuz. Tesisatla ilgili açılan boşluklar ve kesilen kirişler ise bilime ve mühendislik bilgisine karşıt, yani olmaması gereken işler. İnşaat bittikten sonra dizayna hiç dahil olmamış bir formda kolonda ve kirişte bu boşlukları bırakmak bana nazaran sahiden cinayetle eş değer” diye konuştu.
“ÇÖKME İHTİMALİ ÇOK YÜKSEK”
Kolon kesilen yapıların zelzeleye kadar nasıl ayakta kaldığına şaşırdığını söyleyen Parlar, “Çünkü o binalar kendi yükleriyle her an göçme riski taşıyan yapılar haline geliyor. Bu usul bir uygulama varsa o binanın sakinleri tarafından derhal bahis yetkili mercilere bildirilmeli ve gerekli tedbirlerin alınması sağlanmalı. Hani durduğu yerde çöker diyorlar ya aslında durduğu yerde değil. Zira o kolon zati binanın yükünün bir kısmını taşıyordu ve o kısmın yükünü taşıyacak elamanı ortadan kaldırıyorsunuz. Çökme ihtimali çok yüksek” tabirlerini kullandı.
“CİNAYETLE EŞ DEĞER”
Tasarım evresinde birtakım taşıyıcı sistem elemanlarının içerisinde tesisatla ilgili boşluklar bırakmanın mümkün olduğunu tabir eden Parlar, “Ama bu en baştan yapılmalı. Onun etrafında, o boşluğu bırakacağınız yerde demirlerle içinde bir tedbir alıyorsunuz. Tabi abartılı olmayan boşluklardan bahsediyorum. Denetimli bir biçimde bunları bırakmak mümkün fakat inşaat bittikten sonra dizayna hiç dahil olmamış bir halde kolonda ve kirişte bu boşlukları bırakmak hakikaten bana nazaran cinayetle eş değer” dedi.
“YALNIZCA AHLAK, HASSASLIK VE VİCDANLA BUNU YAPMAYABİLİRSİNİZ”
Bu süreçlerin bütün yapının kullanım müsaadesi alındıktan sonra yapılabildiğini belirten Parlar, “Yani inşaatı denetim eden mühendis ve müteahhit işini bitirmiş çıkmış. Ondan sonra o yeri kullanacak şahıslar tarafından maalesef bu türlü şeyler yapılabiliyor. Burada hatalı kim konusu da hakikaten bir tartışma konusu. Yani o yeri, o dükkanı almış yahut kiralamış şahıslar kimseye bir şey sormadan bunları yapabiliyor. Bu yapılabilecek bir şey değil. Lakin birinin ihbarıyla ortaya çıkabilecek bir şey. Yoksa birinin kendi yeri içerisinde kalırsa hiç kimse bunu göremeyebilir. Sırf ahlak, hassaslık ve vicdanla bunu yapmayabilirsiniz. Zira orada kendi vicdanınızla baş başa kalmış oluyorsunuz” değerlendirmesinde bulundu.
“VATANDAŞLARIMIZ MÜLK EDİNİRKEN DOKÜMANLAR VASITASIYLA DENETİM ETTİRSİN”
Beklenen İstanbul sarsıntısının maalesef bir gerçek olduğunu tabir eden İnşaat Mühendisi Gülsun Parlar, kelamlarını şöyle noktaladı:
“1999 Gölcük sarsıntısından beri aslında biz inşaat mühendisleri ve bilhassa de İnşaat Mühendisleri Odası söylenecek her şeyi söyledi. Baktığımızda da maalesef çok fazla bir şey değiştiremediğimizi görüyoruz. Onun için bir manada bunları söylemekten yorulmuş üzereyiz. Şunu söylemek istiyorum; vatandaşımız kendine bir mülk edinirken lütfen oranın uygun tasarlanıp tasarlanmadığını, yapı kontrol firması tarafından denetlenip denetlenmediğini ve bu hususla ilgili dokümanlar vasıtasıyla lütfen denetim ettirmeye çalışsın. Mevcut bir yapısı varsa ve bu yapının denetimi yapıldıktan sonra bir güçlendirme gereksinimi çıktıysa imkan varsa bu güçlendirmeyi yapsınlar. Yoksa yıkılarak yenilenmesi çok yanlışsız olacaktır. Yıkılarak yenilenme esnasında da tekrar yanlışsız tasarım, yanlışsız kontrol ve hakikat uygulama şartlarına mümkün olduğunca dikkat etmeye çalışsınlar.”